Wystawa „Der kalte Blick” w Topographie des Terrors w Berlinie
#DerkalteBlick #wystawa #muzeum #TopographiedesTerrors #Grütters
W berlińskim muzeum pamięci Topographie des Terrors została otwarta w dn. 20 października br. wystawa zatytułowana „Der kalte Blick“ (Chłodne spojrzenie). Podstawę do jej zorganizowania stanowiła dokumentacja fotograficzna ponad 100 zdjęć rodzin żydowskich, wykonanych w 1942 r. w czasie okupacji niemieckiej w mieście Tarnów na południu Polski. Są to portrety osób, które zostały sfotografowane w Tarnowie na zlecenie dwóch naukowców wiedeńskich, prowadzących badania na temat cech typowych dla Żydów wschodnich (Ostjuden).
Dokumentacja fotograficzna wraz z krótkimi biografiami osób zamordowanych oraz tych, którzy przeżyli Holokaust (zaledwie 26 z 565 osób przeżyło getto) była przechowywana przez dziesiątki lat w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (Naturhistorisches Museum) i była w dużej mierze dotąd nieodkryta. Jeszcze dziś świadczy ona o „zimnym spojrzeniu” ambitnych naukowców, którzy traktowali Żydów z punktu widzenia nazistowskiej ideologii ras, jako czyste „obiekty badawcze”.
Wystawa w poruszający sposób uwidocznia „efektywność”, z jaką narodowi socjaliści realizowali swą antysemicką ideologię, zwróciła uwagę minister stanu ds. kultury Monika Grütters podczas otwarcia wystawy. Wystawa pokazuje zarazem wyraźnie, mówiła, że również naukowcy byli tymi, którzy „z rzekomo naukową ‘rzeczowością’ badawczą” – patrząc „przeraźliwie chłodnym okiem” na swych bliźnich – wnosili swój wkład w legitymizowanie ludobójstwa.
Ekspozycja przedstawia jednocześnie pewien związek między wyrazem twarzy żydowskich ofiar a tym, co te osoby przeżyły. W ten sposób opowiada zarazem o życiu społeczności żydowskiej w Tarnowie, jak i wielu innych gmin żydowskich w Polsce, które zostały unicestwione przez nazistów. Tego rodzaju wystawy mają dać siłę, by skłonić ludzi do spojrzenia i wsłuchania się w tę opowieść, by w obliczu przygniatającej winy i bezprecedensowego cierpienia potrafili wyostrzyć zdolność oceny, uważa Grütters. Jej zdaniem tego typu wystawy wnoszą istotny wkład do tego, by już nigdy zarodki pogardzających człowiekiem totalitarnych ideologii nie znalazły żadnej pożywki.
Wystawa „Der kalte Blick. Letzter Blick jüdischer Familien aus dem Getto von Tarnów” (Chłodne spojrzenie. Ostatnie spojrzenie żydowskich rodzin z getta w Tarnowie) powstała we współpracy fundacji Stiftung Topographie des Terrors, fundacji Stiftung Denkmal für die ermordeten Juden Europas oraz Naturhistorisches Museum w Wiedniu. Będzie ona czynna do 11 kwietnia 2021 r. Wystawa uzyskała dotację z Funduszu Kultury Stolicy. (MWM)
https://www.topographie.de/topographie-des-terrors/ausstellungen/sonderausstellungen/