Wyniki konkursu literackiego „L’Chaim” przedstawiającego życie Żydów w Niemczech
#kultura #literatura #judaizm #Żydzi #Niemcy #konkurs #L’Chaim
W Domu Literatury w Berlinie miało miejsce uroczyste wręczenie nagród laureatom konkursu literackiego „L’Chaim” (6.10.2022). Jego nazwa wywodzi się od toastu wznoszonego przez Żydów, który oznacza: „Żyjmy!”. Konkurs został rozpisany wiosną br., a jego motto brzmiało: „L’Chaim: Napisz o życiu żydowskim w Niemczech”. Był on adresowany do mieszkańców całych Niemiec ‒ zarówno żydowskiego, jak też nieżydowskiego pochodzenia. Miał na celu pokazanie obecności i różnorodności życia Żydów w społeczeństwie niemieckim i wzmocnienie więzi społecznych dzięki temu.
Inicjatorami i patronami konkursu byli: minister stanu ds. kultury Claudia Roth, pełnomocnik rządu federalnego ds. antysemityzmu Felix Klein, przewodniczący Centralnej Rady Żydów w Niemczech Josef Schuster oraz rzecznik stowarzyszenia Initiative Kulturelle Integration Olaf Zimmermann.
Jest to już trzecia tego typu akcja pod ich patronatem, zainicjowana w rocznicę upamiętnienia antysemickiego ataku na synagogę podczas święta żydowskiego Jom Kippur w Halle 9.10.2019 r., w którym zginęło dwoje ludzi. W poprzednich latach zorganizowano z tej okazji wystawę fotograficzną: „Spójność w różnorodności ‒ codzienność żydowska w Niemczech” (2020) oraz dzień tematyczny: „Zmieniający się obraz medialny ‒ Żydówki i Żydzi w Niemczech” (2021).
Na konkurs literacki w bieżącym roku nadesłano ponad 180 tekstów, które oceniało jury, w skład którego weszli, oprócz inicjatorów konkursu, także: pisarki ‒ Lena Falkenhagen i Lena Gorelik oraz dyrektor zarządzający Funduszu Stypendialnego im. Ernsta Ludwiga Ehrlicha i wydawca Jo Frank, jak również wicedyrektorka ds. europejskich amerykańskiej organizacji Liga przeciw Zniesławieniom Dalia Grinfeld oraz dyrektorka Muzeum Żydowskiego we Frankfurcie n. Menem Mirjam Wenzel.
Nagrodzonych zostało łącznie 10 prac. Pierwszą nagrodę (i premię w wys. 5 tys. euro) otrzymała praca: „In my Jewish Bag” („W mojej żydowskiej torbie)”, której autorką jest Dana Vowinckel. Drugą nagrodę (3 tys. euro) przyznano Dirkowi Clausmeierowi za opowiadanie pt. „Willkommen bei den Zuckermanns” („Witamy w rodzinie Zuckermann”). Trzecie miejsce (1 tys. euro) zajęła Karolina Kay za tekst pt. „Chai” (hebrajski symbol oznaczający życie). Pozostałe 7 wyróżnionych prac zostało dofinansowanych kwotą po 500 euro każda. Pełen wykaz nagrodzonych tekstów i ich autorów można znaleźć na stronie: WWW.schreibwettbewerb-lchaim.de
Minister Roth zwróciła uwagę, iż w różny sposób ‒ zarówno rozrywkowy, jak i poważny ‒ te poruszające opowiadania rzucają nowe światło i pozwalają na wyjątkowy wgląd w rzeczywistość życia Żydów „tutaj w kraju”. Pokazują jednocześnie wyraźnie, że w obliczu popełnionych przez Niemcy zbrodni przeciwko ludzkości, można być dzisiaj bardzo wdzięcznym za odzyskaną ponownie żywotność judaizmu w Niemczech, którą ‒ jej zdaniem ‒ należy cenić i wspierać.
Felix Klein podkreślił duże zainteresowanie współczesnymi tematami żydowskimi; konkurs zaś sprawił, że żydowskie perspektywy stały się bardziej widoczne i odczuwalne. Stwierdził przy tym, że autorzy wirtuozowsko posługują się różnymi formami estetycznymi: od tekstów tragikomicznych i ironicznych po rzeczowe i polityczne.
Josef Schuster odniósł się z kolei do idei konkursu, który miał na celu zmierzenie się kreatywnie z tematem judaizmu w Niemczech. W jego opinii judaizm to coś więcej niż tylko „antysemityzm” i „Shoah”. Chciano się dowiedzieć, co dla autorów oznacza „bycie Żydem”, z czym je asocjują. Nadesłane artykuły pokazały, jak różnorodne jest spojrzenie na życie żydowskie.
Olaf Zimmermann stwierdził, iż konkurs ten przerósł dalece jego oczekiwania; nie zaskoczyła go natomiast różnorodność form wyrazu, gdyż już podczas konkursu fotograficznego przed dwoma laty był pod wrażeniem żywotnych i różnorodnych perspektyw spojrzenia na życie żydowskie. (M. Wagińska-Marzec)
14 października 2022