Upamiętnianie ofiar narodowego socjalizmu w 83. rocznicę wybuchu II wojny światowej
#rocznica #obchody #Niemcy #Polska #IIwojnaświatowa
W obchodach 83. rocznicy napaści Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 r., zorganizowanej na zaproszenie Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (Deutsches Polen-Institut, DPI) w siedzibie Przedstawicielstwa Kraju Hesji w Berlinie, wzięło udział ponad stu zaproszonych gości, m.in. zastępca ambasadora RP w Niemczech Paweł Gronow oraz minister stanu ds. kultury Claudia Roth. Pamięć ofiar uczczono minutą ciszy; minister Roth złożyła też symbolicznie kwiaty na ich cześć.
W swym wystąpieniu Paweł Gronow zwrócił uwagę na brak wiedzy w Niemczech na temat okresu okupacji niemieckiej w Polsce i niedostateczną pracę edukacyjną w tym obszarze. Minister Roth podkreśliła ze swej strony znaczenie niezafałszowanej kultury pamięci o milionach ofiar, które poniosły śmierć w czasie napaści Niemiec na Polskę w 1939 r. „Niemcy są winni Polsce przede wszystkim to ‒ mówiła ‒ że nie będziemy już dłużej wypierać z pamięci lekcji z przeszłości, dotyczącej zarówno własnej, jak też wspólnej historii polsko-niemieckiej, lecz będziemy ją przywoływać do świadomości naszego społeczeństwa”.
Roth przypomniała przy tym, że uroczystość odbywała się na terenie, gdzie znajdował się ongiś gmach dawnej „Opery Krolla” (Kroll-Oper). Warto zaznaczyć, że w latach 1933-1942 odbywały się w nim posiedzenia Reichstagu; w nim też Hitler obwieścił swego czasu rozpoczęcie ataku na Polskę. Zniszczony w czasie działań wojennych budynek został ostatecznie rozebrany w 1957 r. Obszar ten, znajdujący się na terenie Berlina Wschodniego, nosił później nazwę Placu Republiki (Platz der Republik).
Minister Roth stwierdziła, że skutki zniszczeń wojennych dokonanych z winy Niemiec są odczuwalne w Polsce i w całej Europie wschodniej po dziś dzień, co powinno być mocno zakorzenione w świadomości publicznej. Dlatego rząd federalny opowiada się zdecydowanie za szybkim utworzeniem Centrum dokumentacyjnego: „Druga wojna światowa i niemiecka okupacja w Europie” oraz za stworzeniem „Miejsca Pamięci i Spotkań z Polską”. Na konieczność powstania takiego miejsca, które będzie działało na rzecz pojednania Polski i Niemiec, wskazał również dyrektor DPI prof. Peter Oliver Loew.
Na początku obecnej kadencji rządu pieczę nad przygotowaniem obu przedsięwzięć powierzono resortowi podległemu minister stanu ds. kultury Claudii Roth (BKM). W maju br. rząd zatwierdził wypracowaną przez Niemieckie Muzeum Historyczne (Deutsches Historisches Museum, DHM) koncepcję budowy Centrum. Zawiera ona obszerne zalecenia dotyczące struktury i organów nowej placówki, jak również propozycje względem wystawy stałej oraz Miejsca refleksji i pamięci o ofiarach.
Z kolei wypracowanie koncepcji „Miejsca Pamięci i Spotkań z Polską” powierzono fundacji Stiftung Denkmal für die ermordeten Juden Europas. Ma to być przestrzeń służąca wspólnemu podtrzymywaniu pamięci i bilateralnej wymianie, a także miejsce uczenia się o wspólnej historii, teraźniejszości i przyszłości w Europie. Jak mówiła Roth, wojna w Ukrainie pokazała nam dostatecznie, jak drogo przychodzi nam płacić za brak wiedzy o wschodnioeuropejskich sąsiadach. Obecnie poszukuje się odpowiedniego miejsca na usytuowanie obu placówek.
Podczas uroczystości nie zabrakło przytoczenia osobistych relacji polskich świadków czasu okupacji. Odbyła się też projekcja filmu dokumentalnego pt. „Stimmen der Erinnerung” w reż. Filipa A. Malinowskiego, poświęconego okupacji niemieckiej w Polsce. Uroczystość uświetnił występ duetu folkowo-jazzowego „Maniucha i Ksawery”, który w swych improwizacjach łączy dźwięki polskich i ukraińskich pieśni ludowych. (MWM)
7 września 2022
https://www.deutsches-polen-institut.de/termine/archiv/erinnern-an-den-1-september/