„Transatlantycki zmierzch” – raport o europejskich nastrojach

#ECFR #partnerstwo transatlantyckie #Trump #USA

Renomowana instytucja European Council on Foreign Relations (ECFR) opublikowała raport oceniający wyniki sondażu przeprowadzonego w listopadzie i grudniu 2024 r., obejmującego 11 państw członkowskich UE oraz Szwajcarię, Wielką Brytanię i Ukrainę. Pytano o ocenę Stanów Zjednoczonych i spojrzenie na partnerstwo transatlantyckie. Znaczący jest sam tytuł materiału: „Transatlantic Twilight: European Public Opinion and the Long Shadow of Trump” oraz fakt, że sondaż przeprowadzono już po rozstrzygnięciu wyborczym w USA.

Wyniki sondażu potwierdzają, że wśród społeczności państw europejskich pojawiło się pesymistyczne, ale też transakcyjne spojrzenie na układ transatlantycki. Z kolei w państwach, gdzie władzę sprawuje populistyczna prawica, jak Węgry, sympatia do Stanów Zjednoczonych − jak to napisano w raporcie − „płonie”. Wzrosła sympatia dla USA wśród zwolenników skrajnie prawicowych partii, w tym przede wszystkim AfD. Natomiast wyborcy takich partii, jak CDU, SPD i Zielonych w Niemczech, a także hiszpańskich socjalistów oraz Renesansu Macrona wyraźnie zrewidowali „w dół” swoje pozytywne nastawienie do USA.

Zmieniło się także w państwach europejskich postrzeganie amerykańskiego supermocarstwa, które w większym stopniu uważane jest bardziej za „niezbędnego partnera, z którym musimy strategicznie współpracować”, niż „sojusznika, z którym mamy wspólne interesy i wartości”. Nawet w tak tradycyjnie sprzyjających Ameryce państwach, jak Wielka Brytania Polska i Dania, uchodzących za „bastion atlantyzmu”, odsetek postrzegających USA jako „sojusznika” jest obecnie mniejszy niż uważających je za „niezbędnego partnera” (odpowiednio: 37%, 31% i 30% wobec 44%, 45% i 53%). Jeszcze gorzej wygląda to w przypadku np. Niemiec, gdzie jedynie 19% pytanych postrzega USA jako „sojusznika” w stosunku do 45% uważających je za „niezbędnego partnera”.  Autorzy raportu piszą, że półtora roku wcześniej sytuacja była odwrotna − zdecydowanie więcej sondowanych widziało w USA „tradycyjnego sojusznika”. Przyczyn tej zmiany w postrzeganiu USA analitycy ECFR dopatrują się przede wszystkim w powrocie Donalda Trumpa do władzy.

Autorzy raportu dostrzegają jednak zróżnicowane podejście do reelekcji Trumpa w zależności od kraju i poglądów politycznych. Najbardziej optymistyczni są − czytamy w raporcie − „zwolennicy prawicowych partii populistycznych” i jako przykład podają PiS, Konfederację czy Braci Włochów, gdzie aż 4/5 wyborców tych partii uznało powrót Trumpa za dobrą rzecz. Bardziej podzieleni w tej kwestii są zwolennicy AfD i francuskiego Zjednoczenia Narodowego − w większości uznali oni zwycięstwo Trumpa jako złe rozwiązanie dla ich krajów, co raczej zaskakuje. Analitycy zakładają, że jeśli Trump uderzy w Europę cłami lub jego plan pokojowy dla Ukrainy okaże się katastrofą, to może on stracić część sympatii wśród zwolenników także skrajnej prawicy europejskiej. (J. Kiwerska)   

https://ecfr.eu/publication/transatlantic-twilight-european-public-opinion-and-the-long-shadow-of-trump/