Przemówienia kanclerza Merza na konferencji ambasadorów Niemiec
#FriedrichMerz #konferencjaambasadorów2025 #politykazagraniczna
Przemówienie kanclerza Friedricha Merza, wygłoszone 8 września 2025 r. w Berlinie podczas konferencji ambasadorów Niemiec akredytowanych w różnych państwach, stało się ważnym punktem odniesienia dla dalszego kształtowania niemieckiej polityki zagranicznej. Fakt wystąpienia kanclerza na tego rodzaju konferencji jest zresztą wydarzeniem wyjątkowym – po raz ostatni z ambasadorami w podobnej formule spotkał się kanclerz Gerhard Schröder w 2000 r., gdy to zresztą pierwszy raz zorganizowano takie posiedzenie z udziałem dyplomatów.
Wystąpienie Merza można wiązać z pojawiającymi się w przestrzeni publicznej zarzutami o nadmierną koncentrację na polityce zagranicznej. Odnosząc się do tych uwag, kanclerz stwierdził, że w dobie globalnych kryzysów nie da się oddzielić spraw wewnętrznych od zewnętrznych. Zaangażowanie Niemiec na arenie międzynarodowej ma służyć zabezpieczeniu wolności, pokoju i dobrobytu w kraju.
Przedstawiając swoją koncepcję niemieckiej polityki zagranicznej, kanclerz rysował rolę Niemiec jako globalnego aktora. Jego zdaniem w warunkach narastającej rywalizacji systemowej między demokracjami a autokracjami istnieje konieczność redefinicji zarówno stosunków transatlantyckich, jak i strategicznego podejścia do partnerstw międzynarodowych. Podkreślił przy tym, że polityka zagraniczna powinna być przede wszystkim oparta na interesach, a nie na wartościach, co jest wyraźnym odejściem od koncepcji forsowanej wcześniej przez Annalenę Baerbock, szefową niemieckiej dyplomacji w rządzie Olafa Scholza.
Kanclerz Merz mówił też o konieczności stworzenia trwałej architektury bezpieczeństwa, zdolnej sprostać współczesnym zagrożeniom, takim jak rosyjska agresja na Ukrainę i hybrydowe ataki na europejską infrastrukturę. Doceniając znaczenie NATO jako fundamentu bezpieczeństwa, podkreślał potrzebę wzmocnienia europejskiego filaru Sojuszu.
Celem polityki zagranicznej Niemiec – deklarował Merz - będzie zacieśnianie współpracy m.in. z Indiami, Indonezją, Brazylią, Meksykiem, Argentyną oraz państwami Afryki. W tym kontekście akcentował konieczność dywersyfikacji łańcuchów dostaw, a także rozszerzania relacji handlowych. Opowiedział się więc za umowami handlowymi Unii Europejskiej m.in. z MERCOSUR, a także z Afryką i Azją Środkową, dostrzegając w tym czynnik budowania strategicznej suwerenności. Kanclerz skrytykował natomiast dysfunkcyjność obecnych instytucji międzynarodowych, takich jak WTO. Podtrzymał też poparcie dla reformy Rady Bezpieczeństwa ONZ i ponowił zamiar ubiegania się Niemiec o niestałe miejsce w RB w latach 2027–2028. Dowodził, że wzmocni to rolę Berlina w multilateralnym systemie globalnym.
Unia Europejska została przedstawiona jako przykład porządku opartego na zasadach, który przez ponad siedem dekad zapewniał pokój i dobrobyt w Europie, więc może służyć jako wzór. Merz szczególnie podkreślił rolę partnerstwa niemiecko-francuskiego jako motoru integracji europejskiej. Mówił też o znaczeniu współpracy z Wielką Brytanią - mimo jej wyjścia z UE.
W wystąpieniu Merza temat Polski nie pojawił się. Może to dziwić, zwłaszcza biorąc pod uwagę kluczową rolę Polski na flance wschodniej NATO oraz naszą pozycję w Europie Środkowo-Wschodniej. Mówiąc o ramach strategicznych, kanclerz Niemiec odwołał się ogólnie do „europejskich sąsiadów i przyjaciół” oraz Unii Europejskiej. Pojawiła się natomiast Francja i Wielka Brytania jako kluczowi sojusznicy Niemiec. Merz wspomniał też o nowych partnerstwach poza Europą. (P. Tepper)
https://www.youtube.com/live/CeHzogf-cRg
https://www.sueddeutsche.de/politik/friedrich-merz-botschafterkonferenz-berlin-li.3309228
https://www.deutschlandfunk.de/bundeskanzler-merz-fordert-neue-sicherheitsarchitektur-100.html