Prezes Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w Krakowie
#Niemcy #TrybunalKonstytucyjny #prawoUE #StephanHarbarth
Na zaproszenie Wydziału Prawa i Administracji UJ w Krakowie gościł prezes Federalnego Trybunału Konstytucyjnego RFN (FTK) prof. Stephan Harbarth. Uczestników wykładu najbardziej interesowała relacja prawa UE i niemieckiego prawa konstytucyjnego. Prezes potwierdził prymat prawa UE, ale po spełnieniu warunków ustanowionych w orzecznictwie FTK.
Wykład prof. Harbatha dotyczył ochrony praw człowieka w wielopoziomowym systemie prawa europejskiego, obejmującym z perspektywy niemieckiej: Ustawę Zasadniczą RFN (UZ RFN), Europejską Konwencję Praw Człowieka (EKPC) oraz prawo Unii Europejskiej. Prezes FTK wskazał, że z jednej strony EKPC nie ma pierwszeństwa przed niemiecką konstytucją. Z drugiej zaś − takie pierwszeństwo ma Karta Praw Podstawowych UE w zakresie kompetencji przekazanych UE przez państwa członkowskie, po spełnieniu warunków ustanowionych w orzecznictwie FTK: 1. Nie jest naruszona tożsamość konstytucyjna RFN, 2. UE działa w zakresie swoich kompetencji − tzw. doktryna ultra vires.
Prezes FTK nie zdystansował się również do pierwszego w historii wyroku FTK, w którym została zastosowana zasada pierwszeństwa Konstytucji z 5 maja 2020 r., oraz stwierdził, że w świetle obowiązującej konstytucji państwo to nie może stać się częścią składową państwa europejskiego, m.in. ze względu na konieczność poszanowania praw Bundestagu do podejmowania kluczowych decyzji dla niemieckiego suwerena, co wynika z niezmienialnej konstytucyjnej zasady demokracji.
Chociaż wyborowi prof. Harbartha na sędziego FTK w 2018 r. towarzyszyły kontrowersje, gdyż był on wówczas czynnym i prominentnym politykiem CDU, a także adwokatem, wydaje się, że obecnie identyfikuje się ze stosunkiem FTK do integracji europejskiej, pomimo że jest ono inne niż agenda CDU. (M. Bainczyk)