Powstańcy Wielkopolscy na ZZiP

#wykład #Powstańcy Wielkopolscy #Pionierzy na Ziemi Lubuskiej

W dniu 8 stycznia 2025 r. w ramach Gorzowskich Konwersatoriów Muzealnych odbyła się prelekcja pt. „Powstańcy Wielkopolscy – Pionierzy Gorzowa Wielkopolskiego i okolic. Materialne dziedzictwo i ślady pamięci”. Wykład wygłosił prezes prężnie działającego od 2020 r. w Gorzowie Wielkopolskim koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego Michał Klisiński oraz sekretarz Towarzystwa Andrzej Nowojczyk.

W ramach wykładu przedstawiona została geneza i przebieg Powstania Wielkopolskiego. Następnie ukazany został wkład Powstańców i Powstańczyń, jaki wnieśli oni w rozwój Gorzowa Wielkopolskiego, Pionierów i Pionierek, osiadłych w Gorzowie i okolicach, a przybyłych z różnych części Wielkopolski. Podkreślono, że Powstańcy pełnili wiele istotnych dla rozwoju miasta funkcji. Przedstawione zostały sylwetki Powstańców, w tym najważniejszego w randze Powstańca Wielkopolskiego, jakim był Piotr Wysocki, sprawujący urząd prezydenta miasta od 1945 do 1947 r., kolejno starosty w Szczytnie i prezydenta Piły. Przypomniano sylwetki Powstańców pełniących m.in. funkcje prawników, sędziów, w tym prezesa sądu okręgowego w Gorzowie, często działających również społecznie i zaangażowanych w działalność Związku Powstańców Wielkopolskich. Powstańcy zatrudnieni byli na stanowiskach urzędników, obejmując nierzadko funkcje kierownicze, jak np. komendant straży pożarnej, ale i nauczycieli oraz reprezentowali szeroki wachlarz zawodów rzemieślniczych lub w sektorze usług. Omówiono formy odznaczeń dla Powstańców, ich sytuację w okresie PRL, a także współczesne, zainicjowane przez koło formy ich upamiętnienia.

Gorzów Wielkopolski to jedno z wielu miast ZZiP, w których osiedlali się Powstańcy. Dotychczas zidentyfikowano około 150 Powstańców Wielkopolskich osiadłych i zmarłych w Gorzowie lub okolicach. Temat ten wymaga dalszych badań, także w innych miejscowościach. (N. Gorzkiewicz)