Otwarcie wschodniego skrzydła Humboldt Forum
#kultura #Niemcy #HumboldtForum #HF #Roth
Minister stanu ds. kultury Claudia Roth dokonała uroczystej inauguracji wschodniego skrzydła Humboldt Forum w Berlinie (16.09.2022). Oznacza to, że nowo założona instytucja w pełni otworzyła swe podwoje dla publiczności. Minister Roth podzieliła się z tej okazji swymi refleksjami na temat oddanego do użytku gmachu oraz realizacji idei, jakie legły u podstaw jego powstania oraz tego, czym ma on być w przyszłości.
Obecnie HF nie będzie już „przedmiotem debat”, ale „miejscem debat”, stwierdziła Roth. Przestanie on być miejscem sporów toczonych pomiędzy ekspertami i historykami sztuki, krytykami jego formy architektonicznej i etnologami, lecz stanie się faktycznie miejscem publicznych debat prowadzonych ponad granicami, dyskusji skupiających się wokół eksponowanych obiektów, ich historii, pochodzenia i przekazu, a także historii miejsca, w jakim można je dzisiaj zobaczyć.
Kolejnym krokiem będzie poprawa wewnętrznych struktur organizacyjnych nowo otwartej instytucji i przyjrzenie się jej pod kątem reform, jakie będą przeprowadzane w ramach fundacji Stiftung Preußischer Kulturbesitz. W ocenie Roth należy rozważyć bardziej ścisłe, lepsze formy zarządzania.
Roth najwięcej uwagi poświęciła kwestii prezentowania zbiorów sztuki o kontekstach kolonialnych. Ważne jest według niej przekonanie się o słuszności idei prezentowania w budowli będącej rekonstrukcją dawnej siedziby rodu z XVIII w. zbiorów sztuki o częściowo kolonialnym kontekście, pochodzących z okresu panowania tegoż rodu. Gmach ma stać się miejscem krytycznych i autokrytycznych sporów dotyczących rozliczenia się z dziedzictwem kolonializmu. Minister podkreśliła też, że na wystawach znalazły się informacje dotyczące pochodzenia poszczególnych eksponatów, ich prezentacji, a także ich zwrotu potomkom prawowitych właścicieli.
W jej ocenie kontrowersje wokół powstania gmachu miały sens i do czegoś się przysłużyły. Zaznaczyła, że eksponaty o kontekście kolonialnym, które znalazły się w centrum uwagi publicznej, stanowią ważne dziedzictwo przeszłości, które „jest dla nas wyzwaniem”, ponieważ zmusza nas, by zająć stanowisko wobec „naszej historii”. W opinii Roth jest to o tyle istotne, że zmusza Niemcy do stawienia czoła nie tylko kolonialnej przeszłości, ale też jej współczesności.
Roth przywołała tu słowa Davida van Reybroucka, belgijskiego historyka kultury, archeologa, pisarza, który podczas Międzynarodowego Festiwalu Literatury w Berlinie (7-17.09.2022) zwrócił uwagę, że nawet gdybyśmy wzorcowo rozliczyli się z fatalnym okresem historii kolonializmu, to i tak nie zmieniłoby to nic z dramatycznego sposobu, w jaki dzisiaj „skolonizowaliśmy przyszłość”, wyzyskując surowce, rujnując klimat i niszcząc warunki życia, zwłaszcza w krajach globalnego Południa. Minister Roth nawiązała tu do rozmowy z Mahendrą Reddy, minister edukacji, dziedzictwa i kultury Fidżi, która podczas spotkania ministrów kultury G20 w Indonezji mówiła o dramatycznej sytuacji w państwach wyspiarskich na Pacyfiku, którym może grozić zalanie i utrata ojczyzny przez zamieszkującą wyspy ludność. Roth przyznała też rację van Reybrouckowi, który rozumie „dekolonizację” jako pewien „proces leczenia”, który wymaga „dekolonizacji” ducha. Jego zdaniem jesteśmy do tego zobowiązani jako zglobalizowane społeczeństwa.
Otwarcie ostatniej części Humboldt Forum uświetnił występ artystów z Tanzanii, którzy poprzez performance w tanzańskich maskach unaocznili właściwą, spirytualną rolę prezentowanych w gmachu obiektów, uświadamiając zarazem, czego zostali pozbawieni. (MWM)
23 września 2022
https://www.humboldtforum.org/de/presse/dossiers/eroeffnung-ostfluegel/