Finansowanie niemieckich fundacji politycznych niezgodne z Ustawą Zasadniczą RFN
#fundacjepolityczne #niemieckisądkonstytucyjny #FSK #budżetfederalny #AfD
Z niemieckimi partiami politycznymi powiązane są fundacje polityczne: Fundacja Konrada Adenauera (CDU), Fundacja Friedricha Eberta (SPD), Fundacja Róży Luxemburg (die Linke), Fundacja Heinricha Bölla (Zieloni), Fundacja Friedricha Naumanna (FDP), Fundacja Hannsa Seidela (CSU). Coroczne ich finansowanie z budżetu federalnego przewyższa prawie 3-krotnie finansowanie samych partii politycznych. W latach 1999-2019 wydatki na fundacje wzrosły o 110% i osiągnęły poziom blisko 590 mln euro rocznie (2021 r.).
Oficjalnie fundacje polityczne nie prowadzą działalności politycznej, a jedynie edukację polityczną. Faktycznie istnieje bardzo bliskie powiązanie personalne i merytoryczne pomiędzy fundacjami a partiami. Fundacje są nazywane kuźniami kadr partii politycznych. Przykładowo ze stypendium doktoranckiego fundacji Heinricha Bölla korzystała w latach 2009-2012 obecna szefowa resortu spraw zagranicznych RFN Annalena Baerbock, a obecnym przewodniczącym Fundacji Konrada Adenauera jest Norbert Lammert (przewodniczący Bundestagu w latach 2005-2017 z ramienia CDU). Fundacje polityczne przeznaczają znaczącą część swoich środków na działalność zagraniczną.
Poważne zastrzeżenia z punktu widzenia praworządności budzi brak ustawy, na mocy której dokonywano by rozdziału tak olbrzymich środków finansowych. Do tej pory odbywał się on w sposób nieformalny, na podstawie porozumienia między samymi zainteresowanymi. Z tego porozumienia wyłączone jest AfD, której Fundacja Dezyderiusza Erasmusa nie otrzymuje żadnego finansowania z budżetu federalnego. AfD już od lat próbuje zmienić ten system, wnosząc kolejne skargi do Federalnego Sądu Konstytucyjnego (FSK).
W dniu 22.02.2023 FSK orzekł, iż pominięcie AfD przy rozdziale środków na działalność w zakresie edukacji politycznej bez podstawy ustawowej narusza prawo tej partii do równych szans wobec konkurentów politycznych. Bundestag będzie więc musiał uchwalić ustawę o finansowaniu fundacji politycznych, nie oznacza to jednak, iż sama AfD otrzyma środki na swoją fundację, gdyż niemiecki sąd konstytucyjny wskazał na możliwość odmowy takiego finansowania ze względu na zagrożenie dla wolnościowego porządku demokratycznego. (M. Bainczyk)
24 lutego 2023
https://www.zeit.de/politik/deutschland/2023-02/afd-klage-stiftungsfoerderung-bundestag
https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Pressemitteilungen/DE/2023/bvg23-022.html