70-lecie istnienia Federalnego Trybunału Konstytucyjnego RFN
#FTK #federalnytrybunalkonstytucyjny #Niemcy #Harbarth
Niemiecki Federalny Trybunał Konstytucyjny (dalej jako FTK) jest postrzegany wśród osób interesujących się współczesnym ustrojem państwa jako organ sądowniczy o światowej sławie, porównywalnej z przysługującą Sądowi Najwyższemu USA, i swoista marka eksportowa Niemiec. W dniu 28.09.1951 r. działalność FTK w Karlsruhe zainaugurował ówczesny prezydent RFN Th. Heuss oraz kanclerz K. Adenauer. Powołanie Trybunału wpisane było w proces tworzenia nowych podstaw ustrojowych Niemiec Zachodnich w opozycji do „dorobku” Trzeciej Rzeszy, ale w przypadku także tego organu nie uniknięto kontynuacji z okresu nazistowskiej przeszłości. Pierwszym prezesem został H. Höpker-Aschoff, naczelny prawnik Głównego Urzędu Powierniczego Wschód, który to Urząd był odpowiedzialny za zabór i administrowanie mieniem obywateli polskich na terytorium zaanektowanym przez Trzecią Rzeszę.
Wobec tradycyjnego w Niemczech, silnego powiązania sądów z organami władzy wykonawczej, FTK rozpoczął praktycznie od momentu utworzenia ‒ sławny memoriał sędziego FTK Leibholza o statusie sądu z 1952 r. ‒ walkę o pozycję niezależnego organu konstytucyjnego, zakończoną częściowym sukcesem: FTK nie podlega żadnemu ministerstwu oraz posiada własny budżet, co jednak nie stoi na przeszkodzie upolitycznieniu procesu wyborów nowych sędziów. W tym kontekście znamienny jest w 2018 r. bezpośredni transfer ze świata polityki do FTK S. Harbartha, obecnego prezesa FTK, który pełnił przed swoim wyborem funkcję wiceprzewodniczącego frakcji CDU/CSU w Bundestagu.
FTK stał się „sądem obywateli”, tworząc rozbudowaną doktrynę ochrony praw podstawowych i rozstrzygając w ciągu 70 lat swojego funkcjonowania ponad 240 tys. skarg konstytucyjnych, z czego jednak tylko 2,3% zostało uznanych za zasadne. Jednocześnie FTK współtworzy niemieckie prawo konstytucyjne oraz politykę wewnętrzną i zagraniczną RFN. Należy tu wspomnieć choćby o kilku historycznych orzeczeniach: 1956 r. ‒ delegalizacja Komunistycznej Partii Niemiec, 1973 r. ‒ konstytucyjność układu RFN-NRD o normalizacji stosunków czy w 1994 r. ‒ zgoda na militarną misję Bundeswehry poza granicami państwa.
Tylko w ostatnich kilkunastu miesiącach zapadły trzy orzeczenia o daleko idących skutkach politycznych: zakaz komercyjnej eutanazji został uznany za niezgodny z Ustawą Zasadniczą RFN, zobowiązanie organów federalnych do jeszcze intensywniejszej redukcji CO2, uznanie decyzji Europejskiego Banku Centralnego z 2015 r. w sprawie zakupu obligacji oraz wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej jako TSUE) za niezgodne z niemiecką Ustawą Zasadniczą. Ten ostatni wyrok spowodował kryzys na linii FTK-TSUE-Komisja Europejska, w związku z czym Komisja wniosła skargę na naruszenie przez Niemcy prawa unijnego.
FTK jako jeden z najważniejszych sądów konstytucyjnych nie powiedział na pewno „ostatniego słowa”, ale jego aktywność jest przykładem judycjalizacji sfery polityki, która ma miejsce nie tylko w RFN. (MB)
20 września 2021
https://www.tichyseinblick.de/meinungen/bruessel-will-die-totale-unterwerfung-der-mitgliedstaaten/