IZ PP nr 27 - Nowa debata w Polsce o reparacjach//Die neue Reparationsdebatte in Polen

IZ Policy Papers nr 27 - Karl Heinz Roth - Nowa debata w Polsce o reparacjach

W dniu 6 września 2018 r. Instytut Zachodni im. Z. Wojciechowskiego zorganizował w Warszawie konferencję naukową zatytułowaną „Sprawa odszkodowań za II wojnę światową i stosunki polsko-niemieckie”. Wzięli w niej udział naukowcy z Polski i RFN, m.in. dr Karl Heinz Roth. Dr Roth zajmuje się historią narodowego socjalizmu, w tym badaniami porównawczymi dotyczącymi problematyki niemieckich świadczeń reparacyjnych i odszkodowawczych na rzecz ofiar III Rzeszy. Badania te dotyczą w szczególności porównania świadczeń na rzecz obywateli Niemiec, państw zachodnioeuropejskich oraz państw wschodnioeuropejskich. W 2017 r. K. H. Roth we współpracy z dr. Hartmutem Rübnerem opublikował obszerną monografię pod wymownym tytułem „Dług reparacyjny. Hipoteki niemieckiej władzy okupacyjnej w Grecji i w Europie” (Reparationsschuld. Hypotheken der deutschen Besatzungsherrschaft in Griechenland und Europa, Berlin 2017) dotyczącą okupacji Grecji oraz historii świadczeń reparacyjnych i odszkodowawczych na rzecz tego państwa na tle porównawczym. Monografia składa się z dwóch części. Część I poświęcona jest czterem zasadniczym tematom: 1) okupacja Grecji przez III Rzeszę i szkody doznane przez to państwo oraz jej ludność cywilną; 2) polityka RFN w zakresie reparacji oraz odszkodowań w relacjach zewnętrznych – w stosunku do państw okupowanych w czasie II wojny światowej i wewnętrznych – osoby narodowości niemieckiej prześladowane przez III Rzeszę, ale także świadczenia na rzecz byłych funkcjonariuszy III Rzeszy (sic!); 3) relacje pomiędzy RFN a państwami zachodnioeuropejskimi w zakresie reparacji i odszkodowań ze szczególnym uwzględnieniem Grecji; 4) relacje pomiędzy RFN a państwami Europy Środkowo-Wschodniej. Część II to zbiór dokumentów źródłowych, dotyczących przedmiotowej tematyki, pochodzących m.in. z archiwów MSZ RFN.

Zaprezentowany tekst pochodzi z uzupełnionej wersji manuskryptu wspomnianej już książki, która w tłumaczeniu ma zostać opublikowana m.in. w Grecji. Tekst dotyczy nie tylko najnowszej debaty o reparacjach w stosunkach polsko-niemieckich, ale również bardzo istotnego wymiaru etycznego świadczeń finansowych na rzecz ofiar III Rzeszy