Antyżydowski relief z kościoła w Wittenberdze zostanie usunięty?
#Niemcy #Wittenberga #antysemityzm #Federalny Trybunał Sprawiedliwości
Komisja ekspercka zaleciła jak najszybsze usunięcie antyżydowskiej płaskorzeźby znajdującej się na fasadzie kościoła farnego w Wittenberdze (Saksonia-Anhalt). Pochodzący z ok. 1300 r. średniowieczny relief, znany jako „żydowska maciora” (Judensau), przedstawia w centralnej części świnię (uważną w judaizmie za nieczystą), za którą stoi rabin. Podnosi on ogon zwierzęcia i zagląda do jego odbytu. Dwie inne postaci przedstawione w karykaturalnych spiczastych czapkach przyssane są do sutków świni. Kompozycja ta była bardzo popularna w średniowieczu w kościołach na obszarze niemieckojęzycznym. W Polsce podobne przedstawienie znajduje się w katedrze gnieźnieńskiej. Celem tych przedstawień było oczernianie wyznawców judaizmu oraz publiczne ogłaszanie, że są niemile widziani w mieście. W okresie III Rzeszy do tego motywu sięgali często naziści. Obecnie wyrażenie „Judensau” jest w Niemczech zakazane, a jego użycie karalne.
W 1988 r., w 50. rocznicę „Nocy Kryształowej”, pod reliefem umieszczono tablicę informacyjną, która wskazuje na jego antysemicki charakter. W 2018 r. członek społeczności żydowskiej w Niemczech uznał, że płaskorzeźba znieważa jego oraz judaizm i złożył do sądu pozew, domagając się jej usunięcia. Sprawa przeszła kolejne instancje sądowe i trafiła do Federalnego Trybunału Sprawiedliwości w Karlsruhe. 14 czerwca br. sąd orzekł, że płaskorzeźba może pozostać na fasadzie kościoła. Sędziowie uznali, że nie narusza ona obecnego prawa, wskazując na historyczny kontekst jej powstania oraz tablicę informacyjną. Wyrok jest precedensowy i był szeroko komentowany w niemieckich mediach, ponieważ dotyczy on potencjalnie wielu obiektów sakralnych w Niemczech. Sam zainteresowany zapowiedział zaś, że zwróci się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W międzyczasie jednak miejscowy biskup ewangelicki powołał komisję, która miała zaproponować dalsze postępowanie z reliefem. Grono ekspertów zaleciło przeniesienie płaskorzeźby do muzeum. Gmina ewangelicka zamierza podjąć decyzję w tej sprawie do końca sierpnia br. (BR)
27 lipca 2022
https://www.sueddeutsche.de/politik/judensau-relief-stadtkirche-wittenberg-1.5628251